Plotseling zag ik ze overal langskomen: de posters van The Learning Scientists. Posters over bewezen effectieve studietechnieken. Pedro de Bruyckere (Bruyckere, 2016) heeft ze vertaald naar het Nederlands en de twittersphere was opgewonden.
Mijn eigen enthousiasme startte bij het horen van de podcasts van The Learning Scientists (The Learning Scientists, 2017). Want er kwam antwoord op de vraag: “hoe dan?”!

De groep wetenschappers die naar buiten komen onder de naam The Learning Scientists zijn zes leer-psychologen gespecialiseerd in leren. Van hun hand zijn een zestal posters met bewezen effectieve studietechnieken. De posters, makkelijk leesbaar zijn en goed toegankelijk, zag ik ze meer als aanwijzingen voor leerlingen. In de podcast werd één techniek uitgebreid besproken. Bij die bespreking werd de bal bij mij, de docent gelegd.

retrieval

De door de Bruyckere vertaalde poster van The Learning Scientists.

Retrieval Practice

Retrieval Practice (RP), oftewel het uit je hoofd opschrijven, kan, aldus de podcast, heel goed bestaan uit een serie kleine oefeningen die leerlingen maken zonder dat daar enige consequentie aan zit. Die worden vervolgens door de leerling zelf nagekeken en van een vervolgactie voorzien, bijvoorbeeld nogmaals oefenen of uit het hoofd leren. Dat had ik uit de poster ook opgemaakt, maar de praktische uitvoering vroeg nog wat denkwerk. En dan zie ik mij al elke les een schriftelijke overhoring geven, of elke les een kleine Kahoot.

De podcast vervolgde met een bespreking van onderzoek naar het gewenste format van die kleine toetsjes zonder consequenties. En wat blijkt? Het maakt uiteindelijk niet uit. Elke Retrieval Practice is beter dan geen RP, en of het nu productief (zelf opschrijven) of reproductief (meerkeuze-vragen) of een mix van van alles is, maakt uiteindelijk voor het leerresultaat weinig uit. Het gaat er om dat leerlingen gaan zitten en opschrijven wat ze weten.

Het plan

Komende tijd starten de klassen die ik lesgeef met een nieuw hoofdstuk. Het oude is dan snel weer vergeten, terwijl de inhoud, enkele basistechnieken, van groot belang is. Als vorm van RP zorg ik dat leerlingen bij binnenkomst, op de beamer een RP opdracht zien. Daar hebben ze een paar minuten voor, die nu gebruikt wordt voor allerlei gedoe en geklets. Gedurende de les worden ze aangespoord om wat ze opgeschreven hebben na te kijken en te controleren. Aan het einde van de les, in de laatste paar minuten, die ook nog wel eens op gaat aan gedoe en geklets, komt er een uitwerking op de beamer.

Uit je hoofd

Instructie voor de eerste les met Retrieval Practice.

In de uitleg ga ik het hoe en waarom van deze opdrachten duidelijk maken. Maar eerst eens gewoon beginnen. Door regelmatig in het schrift te controleren of er meegedaan wordt, ga ik vrijblijvendheid voorkomen. Een sticker (of iets dergelijks) moet zorgen voor een luchtige beloning. Ook zal ik leerlingen uitnodigen om zelf een RP opdracht te formuleren. Kan ook een stimulans zijn.

Hoe verder?

Het zal even duren voordat de klassen aan deze aanpak gewend zijn. Dus de komende weken zal ik er als docent hard aan moeten trekken om dit als gewoonte in te voeren. De aanstaande Herfstvakantie zal dan niet echt helpen. Echter, een nieuw hoofdstuk is een natuurlijk moment voor zo’n verandering. Over een paar weken kom ik terug met een tussenstand.

Verwijzingen

Bruyckere, P. d. (2016, 09 06). De Nederlandse versies van de studieposters van The Learning Scientists. Opgeroepen op 10 01, 2017, van X, Y of Einstein: https://xyofeinstein.wordpress.com/2016/09/06/de-nederlandse-versies-van-de-studieposters-van-the-learning-scientists/

The Learning Scientists. (2017, 09 30). Episode 3 – Bite-Size Research on Retrieval Practice Formats. Opgeroepen op 10 01, 2017, van The Learning Scientists: http://www.learningscientists.org/learning-scientists-podcast/2017/9/20/episode-3-bite-size-research-on-retrieval-practice-formats