In zijn boek “Teach like a Champion 2.0” bespreekt Lemov maar liefst 62 technieken voor beter lesgeven. In een onregelmatig verschijnende serie ga ik er een aantal langs. Wellicht alle 62.

Affirmative checking

Deze techniek is onderdeel van zijn sectie over het verzamelen van gegevens. Ook deze gaat in op de gedetailleerde vaardigheid van het volgen van de activiteiten van de leerlingen. Lemov omschrijft de techniek als volgt: Affirmative Checking zorgt er voor dat tijdens de les er momenten zijn waarop leerlingen moeten laten zien dat hun werk correct is, voordat ze door mogen naar de volgende stap. Doel van de techniek is om tijdens het oefenen de voortgang van de leerlingen nauw te volgen zodat er tijdens het oefenen bijgestuurd kan worden.

Wat zie ik in de klas?

De techniek gaat leven bij het zien van het eerste filmpje: we zie een docent wiskunde die de klas de instructie geeft twee sommen te maken en als die klaar zijn, de hand op te steken. De docent komt langs en geeft vervolgens het groene licht om door te werken. Na verloop van tijd legt hij de les stil omdat hij steeds dezelfde fout ziet. Extra uitleg wordt gegeven en de klas gaat weer verder.

In het tweede filmpje zien we een leerkracht van een kleuterklas. De kinderen zitten in rijen en hebben allemaal een post-it gekregen. Ze maken de opdracht op de post-it. Zodra een kind klaar is, geeft het de leerkracht een teken. Op naam worden de kinderen vervolgens bij de leerkracht geroepen die het werk op de post-it controleert en daaropvolgend een individuele opdracht geeft.

Bij de bespreking van deze techniek worden de volgende punten meegegeven:

  1. De controlemomenten duren kort. Er wordt niet veel tijd aan de controle besteed door de individuele leerling en er is nauwelijks wachttijd.
  2. Het controlemoment voor de docent is geen moment, maar een periode. Dat er langzame en snelle leerlingen zijn is voorwaarde.
  3. Wanneer het risico er is dat leerlingen moeten wachten, dan is het handig “ik ben klaar” signaal zo te kiezen dat leerlingen door kunnen werken. Een paar minuten de hand omhoog is erg vermoeiend.
  4. Wellicht kan het controlemoment ingevuld worden door een slate omhoog te houden (zie Show me!)

Deze techniek neemt voorgaande technieken samen:

  • Reject Self – Report: het gaat niet om de mening van leerlingen of ze het snappen, ze moeten laten zien dat ze het snappen. De docent komt kijken om dat te controleren.
  • Standarize the Format: door de plek, methode en het moment waarop leerlingen wat moeten laten zien te reguleren, heb je in kortere tijd meer gerichte informatie. De docent gebruikt werkbladen waardoor hij snel kan kijken of de leerling de som goed aanpakt.

Lemov erkent dat bij grote groepen deze manier van werken erg arbeidsintensief is en het risico in zich heeft dat leerlingen te lang moeten wachten. In de bespreking merkt hij op dat wanneer de opgaven goed gekozen zijn, en dat betekent vooral, even moeilijk, de docent de controle ook kan starten zodra de beste leerlingen de eerste opdracht af hebben. Een variant hierop bespreekt hij ook: met een grote aantal soortgelijke opdrachten heeft de docent meer tijd. De docent moet vooral rekenen op het feit dat er snelle en langzame leerlingen zijn, anders gaat het niet passen.

Bij oudere leerlingen kunnen leerlingen ook onderling nakijken. Lemov noemt dit als mogelijkheid, maar wijst dan wel op het bezwaar dat het doel, het verzamelen van informatie over het begrip bij de leerlingen, verloren kan gaan.

Wat doe ik nu?

Wanneer mijn leerlingen aan het werk zijn, controleer ik of ze dat correct doen. Echter, mijn les is niet zo georganiseerd dat ik alle leerlingen zie.

Uit de filmpjes komt enerzijds het beeld van strakke orde in de klas, vooral bij de kleuterklas, anderzijds moet ook de wiskundedocent tijd besteden aan het corrigeren van leerlingen. Een glasheldere instructie en een systeem dat er voor zorgt dat leerlingen niet hoeven te wachten op de docent, zijn van groot belang.

(Moderne) alternatieven

Wanneer je met wat afstand naar deze techniek kijkt, is er sprake van een soort geprogrammeerde instructie à la Skinner, waarbij niet een machine maar een docent, de leerling nauw volgt en door laat gaan. Dat geeft voor scholen die met devices werken een aanknopingspunt om e.e.a. wat minder docent-intensief in te vullen.

Ook zonder een geavanceerd systeem kan er met ICT iets van de druk bij de docent weggehaald worden. Zo kan er bv met het Klasnotitieblok in OneNote door de docent meegekeken worden in het OneNote notitieblok van een leerling. Scheelt het lopen door de docent.

Het boek Teach Like a Champion 2.0 is verkrijgbaar in het het Engels en het Nederlands.