In zijn boek “Teach like a Champion 2.0” bespreekt Lemov maar liefst 62 technieken voor beter lesgeven. In een onregelmatig verschijnende serie ga ik er een aantal langs. Wellicht alle 62.

Show me!

Deze techniek is onderdeel van zijn sectie over het verzamelen van gegevens. Ook deze gaat in op de gedetailleerde vaardigheid van het volgen van de activiteiten van de leerlingen. De techniek beschrijft twee methodes die inzicht geven in het leren van alle leerlingen in de klas.

Wat zie ik in de klas?

Bij het bespreken van lesstof wil je als docent inzicht in hoe e.e.a. aankomt bij leerlingen. Een soort vraag- en antwoord opzet leent zich daar goed voor. Echter, als docent spreek je dan maar een paar leerlingen aan. Lemov laat technieken zien hoe je snel van de hele klas ziet hoe de inhoud aangekomen is.

1. Handen opsteken.

Je kan van een vraag aan één leerling een vraag aan allen maken. Alle leerlingen beantwoorden de vraag in een multiple-choice stijl. Eén vinger voor antwoord A, twee voor antwoord B, etc. Door aftellen kan er voor gezorgd worden dat leerlingen hun hand min of meer tegelijk opsteken.

In het eerste filmpje bij deze techniek zien we een economie-docent die korting in de winkel laat uitrekenen. Tijdens het uitrekenen (of in de lesvoorbereiding) heeft hij de vier opties vastgesteld en hij benoemd ze. Door middel van een yell, zorgt hij er voor dat leerlingen tegelijkertijd hun hand opsteken. Vervolgens vraagt hij aan twee leerlingen hun (verschillende) antwoorden toe te lichten. Geeft daarna tijd om van mening te veranderen en komt uiteindelijk met het correcte antwoord.

2. Bordjes omhoog

Alle leerlingen hebben een mini-whiteboard (ik noem ze voor het gemak hier maar even “slate”). De docent geeft instructie, leerlingen geven het antwoord op de slate en houden dat tegelijkertijd omhoog. Deze “slates” zijn overigens ook in Nederland goed verkrijgbaar.
In iPad klassen kan een tekenprogramma gebruikt worden.

Fimpjes

Bij deze invulling van deze techniek zijn twee filmpjes.

Het eerste filmpje is onderdeel van het hoofdstuk over “Pacing ” (tempo). We zien we een docent met de klas werken aan het optellen van breuken. De opgave verschijnt op het scherm, docent telt af en leerlingen gaan aan het werk om de som te maken. Na enige tijd telt de docent weer af om het aflopen van de tijd duidelijk te maken. Bij nul houden de leerlingen hun slate omhoog, aangemoedigd door het “Show me!” van de docent. Je merkt dat de docent bij het aftellen rondkijkt en ziet of leerlingen nog bezig zijn.
De docent heeft ondertussen van één leerling de slate gepakt en zij toont dit aan de klas. De overlegopdracht is vervolgens: is dit correct of niet. Pas eventueel het antwoord op je slate aan. En weer: aftellen en slate omhoog.

Het tweede filmpje is onderdeel van het hoofdstuk over “High behavioural expectations”, oftewel, hoge eisen aan het gedrag (de medewerking) van de leerlingen. Deze docent geeft spelling en leerlingen moeten moeilijke woorden die opgelezen worden, correct schrijven. De docent geeft bij het slate gebruik hele specifieke instructies:

  • pak je slate en je stift
  • ben je klaar, dan hou je je stift omhoog.
  • Daarna volgt de opdracht, even tijd en dan:
  • dop op de stift gevolgd door
  • slate omhoog.

Ben je klaar voor de volgende opdracht, dan ligt je slate op tafel en hou je je stift met dop er op, zichtbaar omhoog.

Waarom

Aan een groep vragen “heeft iedereen het begrepen” is een nutteloze vraag volgens Lemov. Leerlingen zijn niet in staat of niet in staat binnen de gestelde tijd, om dit correct in te schatten. Direct naar het leerresultaat vragen en niet naar de mening van de leerling over dat leerresultaat, geeft de docent direct inzicht in dat leerresultaat.
Deze technieken zorgen er voor dat alle leerlingen het antwoord geven, of als ze dat niet doen, dat dat zichtbaar wordt. Dat is belangrijk voor de docent om te weten zodat de les aangepast kan worden, maar ook voor de leerling: van elke leerling is het antwoord van belang. Of het zelfde anders geformuleerd: iedere leerling telt mee.

Deze techniek neemt voorgaande technieken samen:

  • Reject Self-report: het gaat niet om de mening van leerlingen of ze het snappen, ze moeten laten zien dat ze het snappen.
  • Targeted Questioning: de docent stelt vragen en zorgt er voor dat uiteindelijk alle leerlingen het goede antwoord noemen, noteren (etc).
  • Standarize the format: door de plek, methode en het moment waarop leerlingen wat moeten laten zien te reguleren, heb je in kortere tijd meer gerichte informatie.

Wat doe ik nu?

Wat ik zelf doe en bij collega’s zie, is het kiezen van leerlingen uit de groep om een antwoord te geven. Steeds weer is de kans om gekozen te worden veel kleiner dan de kans om buiten schot te blijven. In de eerste klas zie ik bij vragen nog netjes vingers van leerlingen die een antwoord willen geven, in hogere klassen is de beheersing al veel minder en lijkt het soms meer een markt.

Uit de filmpjes komt ook een beeld van strakke orde in de klas. Dit vraagt oefening van docent en klas om de techniek goed in de vingers te krijgen. Het gaat niet vanzelf.

Moderne alternatieven

  1. Multiple choice antwoorden: met Plickers houden leerlingen een soort QR code omhoog. Hoe ze het blaadje draaien bepaalt of ze antwoord A, B, C of D geven. De docent scant de groep met de smartphone en krijgt direct overzicht over de gegeven antwoorden. Een gebruiksaanwijzing van Plickers vind je hier.
  2. Het white-boardje kan ook vervangen worden door een tekenprogramma of aantekeningenprogramma op de iPad (of andere tablet). Wellicht dé aanleiding om leerlingen te leren werken met een serieus aantekeningenprogramma als OneNote, Evernote (etc).

De Nederlandse editie

In de Nederlandse editie heet deze techniek “Laat maar zien”, met de ondertitel “Stop met het trekken van antwoorden uit passieve leerlingen. Draai de situatie om en laat hen bewijzen dat ze de stof begrijpen”.
De Nederlandse editie wijst mij (nogmaals) op het belang dat de leerlingen tegelijkertijd hun bordje omhoog doen, dus op een signaal van de docent. Anders wordt er te makkelijk van mening veranderd.

Meer lezen:

  • Doug Lemov kan je volgen op Twitter: @Doug_Lemov
  • De Nederlandse editie vind je bij de uitgever, CED-groep.
  • De originele Amerikaanse editie is o.a. verkrijgbaar bij Bol.com.
  • Over TLAC is een blog.

Meer blogposts over Teach like a champion vind je met de tag “Teach Like a Champion”.