In zijn boek “Teach like a Champion 2.0” bespreekt Lemov maar liefst 62 technieken voor beter lesgeven. In een onregelmatig verschijnende serie ga ik er een aantal langs. Wellicht alle 62.

Targeted Questioning

Deze techniek is onderdeel van zijn sectie over het verzamelen van gegevens. Doel van deze techniek er om zicht te krijgen of leerlingen begrepen hebben wat er aan de orde geweest is. De samenvatting bij deze techniek heeft het over het snel een aantal vragen stellen aan tevoren geselecteerde leerlingen.

Wat zie ik in de klas?

Stel je voor: er is een onderwerp besproken. Nu is de tijd om te onderzoeken of iedereen het besprokene begrepen heeft. De docent pakt een spiekbriefje met daarop een klein aantal vragen die de kern van de inhoud pakken. De docent stelt de vragen in hoog tempo aan leerlingen die tevoren uitgezocht zijn. Bij een grote groep wat meer leerlingen, bij een kleine groep wat minder. Lemov noemt geen aantal, mij ikzelf denk aan 6 van een groep van 30. Na afloop noteert de docent (mentaal) of uit de antwoorden bleek of dat onderdeel werkelijk begrepen is.
Deze gerichte vragen zijn de vervanging voor de open vraag of iedereen het snapt en er nog vragen zijn, een aanpak die in Techniek 1 verworpen is.

Aanwijzingen van Lemov

Lemov geeft bij deze techniek de volgende aanwijzingen:

  1. Een vragenserie duurt ongeveer 2 minuten.
  2. Een vragenserie bevat ongeveer 5 of 6 vragen.
  3. In één les is meer dan één vragenserie opgenomen.
  4. Schrijf de vragen uit. Dit zorgt er voor dat je tijdens de les niet over de woorden hoeft na te denken.
  5. Bedenk de mogelijke antwoorden en of en zo ja hoe je daar op voortbouwt of doorgaat naar de volgende vraag.
  6. Selecteer tevoren de leerlingen die je gaat vragen. Hou daar een administratie van bij. Kies twee leerlingen die gemiddeld scoren, twee zwakke en twee sterke leerlingen. Zo krijg je een beeld (geen compleet, maar beter dan niks) van de hele klas.
  7. Registreer welke inhoud niet geleerd is.

Hij is niet duidelijk of zo’n vragenserie uiteindelijk veel gaat lijken op een onderwijsleergesprek.

Er wordt nog stilgestaan bij de reliability (betrouwbaarheid) en de validity (geldigheid) van de vragenserie. De vragen moeten goed gekozen zijn, de geselecteerde leerlingen moeten de groep zo goed mogelijk representeren, alleen op deze manier kan er de juiste conclusie getrokken worden. Bijvoorbeeld alleen reproductievragen in een multiple-choice vorm maakt wel duidelijk wat de leerlingen weten, maar niet of ze een soortgelijke vraag, maar dan in de vorm van een open vraag, zouden kunnen beantwoorden.

Waarom

Weten of de leerlingen wat aan de orde geweest is in de les ook werkelijk begrijpen en onthouden hebben, is van groot belang. Het maakt duidelijk of er leerresultaat is. Dat regelmatig controleren tijdens de les, stelt de docent in staat om direct bij te sturen: zaken herhalen, anders behandelen enz.

Wanneer je zonder een plan, vragen aan een klas voorlegt, krijg je natuurlijk antwoord. Maar, aldus Lemov, zitten daar knelpunten aan, die er voor zorgen dat je niet de maximale informatie over het leren van de klas boven tafel krijgt. Knelpunten (en de aanpak hiervan) zijn:

  • De bewoording van de vragen is meestal niet precies genoeg. Vandaar het advies om de vragen uit te schrijven.
  • Enthousiaste leerlingen doen actief mee en hebben een grote inbreng. Krijgen daarmee automatisch eerder de beurt. Zij beantwoorden vragen die voor hen niet moeilijk zijn. Klasgenoten krijgen a. niet de kans om met de docent te oefenen of b. te duiken en de kans om oefening, en het laten zien dat ze het nog niet geleerd hebben, te ontlopen.
    Tevoren bepalen wie je gaat vragen, voorkomt dat de stille leerling over het hoofd gezien wordt, dat leerlingen kunnen duiken. Keuze vooraf maakt het ook mogelijk om eenvoudige vragen aan de zwakke leerling te stellen en complexe aan de slimme.
  • Registratie van zo’n serie vragen, welke leerlingen er bij betrokken waren en wat de opbrengst was, is (een toonbeeld van) grondig en systematisch werken. Is eveneens een onderdeel van een grondige lesvoorbereiding met een lesplan. Registratie maakt een op feiten gebaseerde aanpassing van dat lesplan mogelijk (in tegenstelling tot: op het gevoel).

Filmpje

Het filmpje bij deze techniek was m.i. weinig informatief. Hier zou een beter filmpje bij gezocht moeten worden.

De Nederlandse editie

Volgt de Amerikaanse editie nauw. Daar weinig verassingen.

Meer lezen:

  • Doug Lemov kan je volgen op Twitter: @Doug_Lemov
  • De Nederlandse editie vind je bij de uitgever, CED-groep.
  • De originele Amerikaanse editie is o.a. verkrijgbaar bij Bol.com.
  • Over TLAC is een blog.
  • Eerdere afleveringen vind je door op dit blog de categorie “Teach Like a Champion” te kiezen.

Meer blogposts over Teach like a champion vind je hier.

Photo by Mohammad Ali Dahaghin on Unsplash