Teach Like a Champion 2.0

Teach Like a Champion! Welke docent, leerkracht, hoogleraar of trainer wil dat nu niet? Zo’n titel, aangevuld met de ronkende (Amerikaanse) recensies op de Amerikaanse Amazon, was reden om het boek aan te schaffen. Komende tijd (onregelmatig) bespreking van de inhoud en een mogelijke toepassing in het Nederlandse VO. Om e.e.a. een beetje leesbaar te houden wordt hierbij een minder formele stijl gebruikt.

Aard

Teach Like A Champion (TLAC), geschreven door D. Lemov (volledige titelbeschrijving vind je bij Bol.com) is een boek over algemene didactiek. Wat moet je doen en laten in de klas als docent om het maximale uit leerlingen te halen. Het bespreekt 62 min of meer samenhangende technieken die Lemov bij succesvolle leerkrachten gezien heeft, waarbij Lemov succes definieert als succes met school-inhoud. Lemov staat in de introductie uitgebreid stil bij al deze aspecten: waarom hij het niet over tips, strategieën of methodes heeft maar over technieken, dat alle technieken gebaseerd zijn op waarnemingen in de les bij leerkrachten die ruim boven het gemiddelde scoren en waarom schoolse inhoud zo belangrijk is. Hij maakt tevens een contrast tot onderwijs-visies of ideologieën en de praktische technieken.  Hij onderstreept ook het belang van goed onderwijs: voor de doelgroep waarvan hij de leerkrachten geobserveerd heeft, telt openbaar, privé, katholiek, Jena of Dalton niet. Het enige dat voor leerlingen telt is goed scoren op de toetsen die toegang geven tot het vervolgonderwijs. Daarom is het voor hem ook het enige dat telt.

Duivel zit in de details

De stelling van Lemov is eveneens dat het verschil tussen een goede en excellente docent, veelal in kleine dingen zit. In de inleiding illustreert hij dat met het voorbeeld van een docent die met leerlingen expliciet oefent in het uitdelen en innemen van papier. Deze docent krijgt deze veelvoorkomende activiteit voor de hele klas in tijd terug naar minder dan 10 seconden per keer. De techniek die de docent hiervoor gebruikt is voor elke docent toepasbaar. Het video-fragment maakt vervolgens véél meer duidelijk dan er beschreven is.
Aan deze activiteit aandacht besteden lijkt overdreven, maar is het niet. Eén van mijn collega’s deed iets soortgelijks. Zij geeft aan de onderbouw VMBO het vak Mens en Maatschappij en zij wil daarvoor verschillende groeperingsvormen gebruiken. De eerste weken van het schooljaar oefent zij met haar leerlingen de verschillende opstellingen. Net zolang tot het omzetten van de ene opstelling in de andere, binnen een paar minuten door de leerlingen gedaan is. Dit geeft haar de hele onderbouw de gelegenheid van opstelling te wisselen en zo eenvoudig de meest geschikte groeperingsvorm te kiezen.
Zet dit af tegen de docenten die in een bus-opstelling een klassengesprek houden omdat het omzetten van de tafeltjes anders zoveel tijd kost. Hiermee de leerlingen en zichzelf te kort doende. Over het uitdelen van papier (wellicht) in een latere editie meer.

Tot op dit detail-niveau algemene didactiek onderwijzen aan de lerarenopleiding komt naar mijn weten niet voor. Daarmee is TLAC ook voor lesgevers in Nederland de moeite. De filmpjes zijn hierbij echt een meerwaarde. Helaas zitten de video-fragmenten achter een wachtwoord. Op Youtube zijn er overigens wel een aantal te vinden.

Techniek 1: Reject Self – Report

Introductie

Lemov start de bespreking met de technieken die de docent informatie geven over of en wat er geleerd is.

Beschrijving

Hoe controleer je of een leerling de uitleg begrepen heeft? De snelle vraag is: “iedereen alles duidelijk?”. Dan weet je dat je als antwoord “ja” krijgt. De vraag nodigt niet uit tot nadenken, is te open, en “nee” zeggen is niet sociaal wenselijk. En, Lemov wijst er op dat de vraag in met zich meebrengt dat de leerling doorheeft dat de docent verder wil. Een eerlijk antwoord verstoort de opzet van de docent.

Een betere vraag is: waar wil je nog uitleg over? Even denktijd geven en dan inventariseren wat er (opnieuw) besproken moet worden. Daarmee maakt de docent duidelijk dat hij/zij er vanuit gaat dat er nog wat uitgelegd moet worden, dus dat er tijd en ruimte is ingeruimd voor die extra uitleg.

Een andere invulling van deze controle is naar feiten vragen: Wanneer iedereen het begrijpt, dan wordt de volgende vraag goed beantwoord: hoe bereken ik de tangens? Dit komt naar voren bij het filmpje.

Het filmpje bij techniek 1 is informatief, Amerikaans en geeft inspiratie voor de inzet van ICT. In het filmpje zien we een groep leerlingen en de leerkracht. Leerlingen hebben een klein white-boardje en een stift. Leerkracht geeft een opdracht en de leerlingen schrijven het antwoord op. Wanneer de tijd om is houden alle leerlingen hun bordje omhoog. Eén leerling mag het goede antwoord oplezen. Leerlingen die het fout hebben corrigeren meteen. Uiteindelijk hebben alle leerlingen het goede antwoord op hun white-bordje staan. In al zijn Amerikaans-heid een inspirerend filmpje.
Tot zo ver de parafrasering van de eerste techniek van Lemov.

Mijn eigen toepassing

Met een prikbord-toepassing als Padlet kan deze manier van werken overgezet worden naar de Nederlandse situatie, waar we de whiteboardjes niet kennen. De werkwijze zou kunnen zijn:

• Prikbord website is aan, leerlingen zijn aangemeld.
• Docent bevriest het beeld.
• Docent stelt de vraag aan de leerlingen, leerlingen voeren hun antwoord in.
• Docent toont de antwoorden door het scherm weer te verversen.

Nederlandse vertaling

Mei 2016 is de vertaling van het Amerikaanse boek beschikbaar gekomen. Deze sectie heet in de vertaling “Schaf zelfevaluatie (Ja/Nee-vragen) af”, dat had wat mooier gemogen.

De vertaling maakte mij duidelijk dat deze techniek eigenlijk slecht uitgewerkt is. Zowel in de originele versie als in de Nederlandse vertaling. De techniek vertelt je wat je niet moet doen. Wat je wel moet doen is maar met een enkel voorbeeld aangegeven.

Inspiratie voor wat wel te doen, komt meer van de toelichting dan van de voorbeelden. In de toelichting

Terugblik

Dit blog heet “onderzoekonderwijs”. Lemov rapporteert dat hij grote aantallen lessen bezocht heeft bij docenten die excellent lesgeven. Hij geeft hiermee een descriptieve invulling aan het onderzoek aan het onderwijs. Een gedetailleerde bespreking van zijn beschrijvingen is daarom alleen al waardevol.

Het boek is o.a. verkrijgbaar bij Bol.com.